Czym różni się przestępstwo od wykroczenia?

W świadomości społecznej często zdarza się mylić pojęcia przestępstwa i wykroczenia, co może prowadzić do nieporozumień oraz nieświadomego naruszenia prawa. Wyjaśnienie istotnych różnic między tymi dwoma rodzajami czynów zabronionych oraz ich konsekwencjami jest istotnym aspektem edukacji prawnej każdego obywatela. Przedstawiamy kluczowe aspekty prawne, które pozwalają zrozumieć, czym różni się przestępstwo od wykroczenia.

Definicja przestępstwa i wykroczenia

Przestępstwo to czyn zabroniony, który zagraża ważnym dobrom społecznym. Dzieli się na umyślne i nieumyślne, a także na przestępstwo skierowane przeciwko życiu i zdrowiu ludzi, mieniu, porządkowi publicznemu czy bezpieczeństwu państwa. Wykroczenie natomiast nie posiada tak wysokiej szkodliwości społecznej jak przestępstwo. To działanie, które narusza obowiązujące normy prawne. Konieczna jest także świadomość sprawcy co do nieprawidłowości swojego działania oraz możliwość przypisania mu odpowiedzialności.

Konsekwencje prawne przestępstw i wykroczeń

Popełnienie przestępstwa prowadzi do powstania odpowiedzialności karnej sprawcy. Oznacza to, że może on zostać pociągnięty do odpowiedzialności na drodze postępowania karnego, które może zakończyć się wydaniem wyroku skazującego. Wykroczenia z kolei stanowią podstawę do pociągnięcia sprawcy do odpowiedzialności karnej w postępowaniu w sprawach o wykroczenia. W tym przypadku nie mówimy o wyrokach skazujących, ale o nałożeniu sankcji, takiej jak grzywna czy kara porządkowa.

Procedury karne w przypadku przestępstw i wykroczeń

W polskim systemie prawnym istnieją dwie odrębne procedury karne stosowane w zależności od rodzaju czynu zabronionego. Postępowanie karne stosuje się w przypadku przestępstw i jest bardziej skomplikowane oraz czasochłonne niż postępowanie w sprawach o wykroczenia. Obejmuje kilka etapów – dochodzenie, śledztwo, postępowanie przygotowawcze, rozprawę sądową oraz ewentualnie apelację. W przypadku wykroczeń stosuje się postępowanie w sprawach o wykroczenia, które charakteryzuje się szybszym i prostszym trybem rozpatrywania sprawy. Składa się ono z fazy śledczej oraz rozprawy przed sądem rejonowym. W obu przypadkach warto skorzystać z profesjonalnej pomocy prawnej, oferowanej m.in. przez Kancelarię Radcy Prawnego Karolina Przeniosło-Majka w Lublinie.

Kary za przestępstwa i wykroczenia

Kary za popełnienie przestępstw są zdecydowanie bardziej surowe niż te, jakie grożą za wykroczenia. Przestępstwa zagrożone są karą pozbawienia wolności, ograniczenia wolności, grzywną lub świadczeniem pieniężnym na rzecz pokrzywdzonego. W przypadku wykroczeń sankcje są zdecydowanie łagodniejsze – najczęściej jest to grzywna, kara porządkowa, a w niektórych przypadkach prace społecznie użyteczne czy zakaz prowadzenia pojazdów.